De waterschappen spelen een belangrijke rol in het garanderen van de veiligheid, gezondheid en leefbaarheid van onze omgeving. Klimaatverandering gaat voor grote veranderingen zorgen, een voorbeeld hiervan is de stijging van het waterpeil en het daarbij toenemende overstromingsgevaar. Samenwerking, innovatie en technologie moeten centraal komen te staan binnen de waterschappen om te kunnen anticiperen op de gevolgen van klimaatverandering.
Circulaire economie
Het waterschap kan inspelen op huidige en toekomstige ontwikkelingen omtrent duurzaamheid. Student & Water wil dat er meer wordt ingezet op circulariteit, waarbij er veel aandacht wordt besteed aan het hergebruiken van producten en het recyclen van grondstoffen. Sommige grondstoffen, zoals fosfaat, zijn maar in beperkte mate beschikbaar op aarde.
Fosfaat wordt vooral gebruikt voor kunstmest en is nodig voor de landbouw. Wanneer er te veel (kunst)mest wordt gebruikt, hoopt het zich op in de grond. Het fosfaat kan vervolgens uitspoelen naar het oppervlaktewater en daar de biodiversiteit en waterkwaliteit aantasten. Dit kan leiden tot problemen met bijvoorbeeld het zwemwater door extreme algengroei. In Nederland is er een fosfaatoverschot in de vorm van fosfaatrijke dierlijke mest, maar wereldwijd is er een beperkte voorraad. Dit terwijl de vraag door de bevolkingsgroei alleen maar toeneemt. Als we onze fosfaatvoorraad verliezen, komt de voedselvoorziening in gevaar.
Student & Water vindt dat er bewuster met grondstoffen moet worden omgegaan. Daarnaast moet er worden voorkomen dat veel grondstoffen ongebruikt in het oppervlaktewater terecht komen, dit kunnen we voorkomen door zo veel mogelijk producten terug te winnen uit afvalwater.
Wat willen we doen?
- Aandringen op bewuster gebruik van grondstoffen
- Grondstoffen uit afvalwater terugwinnen
Kenniseconomie en werkgelegenheid
Nederland is één van de landen die het hardst getroffen gaat worden door de effecten van klimaatverandering. Op dit moment zet Nederland zich niet hard genoeg in en is een verandering in de denk- en werkwijze hard nodig, deze verandering moeten we met beide handen aangrijpen. Bovendien liggen er grote (economische) kansen, is het goed voor de werkgelegenheid en de ontwikkeling van onze kenniseconomie in het Noorden.
Waterschap Noorderzijlvest moet inzetten op de ontwikkeling in de watersector: denk hierbij aan productontwikkeling en innovatieve technologie. Deze ontwikkeling sluit aan bij initiatieven die momenteel worden opgezet, zoals de Universiteit van het Noorden. Hier ligt de focus op een kennis- & innovatienetwerk dat zich richt op een brede welvaart in het Noorden en de transitie van een lineaire naar een circulaire economie. Dit biedt ons een milieu waar onderzoek gedaan kan worden naar het gebruik van groene energie. Daarnaast is het een kans voor Noorderzijlvest om het voortouw te nemen als het aankomt op toekomstbestendig beleid.
Berging van water
We moeten meer ruimte maken om water op te slaan. Naast grote bergingen in het buitengebied moet er bijvoorbeeld ook meer water worden vastgehouden in woonwijken. Nu stroomt bij heftige regenbuien veel regenwater het riool in: dat is niet alleen zonde, maar ook is de capaciteit van het riool beperkt. Als dit water tijdelijk ergens kan worden opgeslagen, kan het door de aanwezige planten en bomen worden gebruikt. Een wadi (water afvoer drainage en infiltratie) is een groene greppel die af en toe droog staat en in tijden van veel neerslag water kan opvangen. Als de wadi droog staat, kan deze bijvoorbeeld als speelplaats gebruikt worden. Student & Water wil dat er meer wadi’s worden aangelegd in woonwijken waar dat voordelig of zelfs nodig is.
Wat willen we doen?
- Bij de gemeenten aandringen op het aanleggen van wadi’s in nieuwe en bestaande woonwijken
Waterbronnen beschermen
De huidige zuiveringsprocessen zijn niet in staat om vervuilende stoffen zoals microplastics, PFAS en geneesmiddelen voldoende uit het afvalwater te verwijderen. Het is over het algemeen duurder als er meer zuiveringsstappen nodig zijn. De vervuilende stoffen vormen een bedreiging voor het milieu en de gezondheid, een recente ontluiking is de ontdekking dat microplastics zich ook in ons drinkwater bevinden. Bekende bronnen van microplastics zijn zwerfafval en huishoudelijk afvalwater. Dat afvalwater bevat dan weer microplastics door het wassen van synthetische kleding, en door gebruikte cosmetica en schoonmaakmiddelen.
Daarnaast zien we een opkomend probleem in nitraatvervuiling. Door het intensief gebruik van nitraat in de landbouw en de verwerkende industrie komt er veel nitraat terecht in het oppervlakte- en grondwater, en daardoor ook in ons drinkwater. Door de stijgende concentratie nitraat in onze drinkwaterbronnen gaat de kwaliteit snel achteruit. Hierdoor kunnen de bronnen onbruikbaar worden of kan de zuivering van dit water lastiger worden, en daarmee ook duurder. Student & Water wil zich inzetten om vervuiling bij de bron aan te pakken.
Wat willen we doen?
- Onderzoek naar nieuwe, meer nauwkeurige zuivering van het afvalwater
- Aandringen op vermindering van het nitraat gebruik
- Onderzoek naar de mogelijkheden van lokale zuivering van geneesmiddelen uit het afvalwater van ziekenhuizen
- Bij (lokale) overheden aandringen op een vermindering van het zwerfvuil
- In samenwerking met provincies en gemeenten bewustzijn creëren onder bewoners over de huishoudelijke bronnen van microplastics. Zwerfafval moet op de juiste manier uit het water worden verzameld en gerecycled.
- Kijken naar de inrichting van watergebieden. Zo kan riet bijvoorbeeld op strategische plaatsen worden gebruikt voor waterzuivering. Technologische oplossingen, zoals de bubble barrier, kunnen worden ingezet in kanalen om plastic naar de oevers te sturen waar het makkelijker opgeruimd kan worden.
Duurzame landbouw
Door de grote veranderingen en vele regels waar boeren mee in aanraking gaan komen, moeten we met het oog op de toekomst kijken naar een innovatieve & duurzame manier van landbouw. Om verdere bodemdaling en verzilting tegen te gaan en de biodiversiteit te behouden moet het waterpeil hoog gehouden worden, maar hier zitten nadelige effecten en gevolgen aan voor de agrarische sector. Door de bodemdaling en het stijgen van de waterspiegel als gevolg van klimaatverandering, zal het tegenhouden van water op lange termijn geen efficiënte oplossing zijn. We zullen moeten gaan kijken naar gewassen die bijvoorbeeld goed groeien bij natte gronden.
Student & Water wil de boer een handje helpen door in te zetten op een nauwere samenwerking tussen organisaties, natuurgebieden en kennisinstellingen. We moeten kijken hoe we de landbouw kunnen voorbereiden op klimaat-, natuur- en beleidsveranderingen. Hierbij kan er gekeken worden naar natte landbouw. Hier wordt op het moment al mee geëxperimenteerd in Nederland.
Wat willen we doen?
- Inzetten op duurzame en klimaatbestendige landbouw die past bij het lokale landschap